Son periyotta yaygınlaşan arabuluculuk sistemiyle yıllar sürecek davaların önüne geçiliyor. Patronların bir kısmı, kişisel yahut toplu işten çıkarmaları arabulucu yoluyla yapmayı tercih ediyor. Fakat birçok vakit emekçinin arabulucuyu dahi görmeden imzaladığı mutabakat tutanakları yahut direkt işyerinde gerçekleştirilen arabuluculuk toplantıları ise sürece gölge düşürüyor.
İŞÇİYE SIRF BİR KISIM ALACAKLARI ÖDENİYOR
İşçilere, fesih sebebiyle, sadece bir kısım alacakları ödenirken, muahede tutanakları sonunda tüm personellik alacaklarına yer verilerek ‘diğer tazminat ve personellik alacakları bakımından işe iade davası da dahil olmak üzere hak talebinde bulunamayacağı tarafında anlaşmışlardır’ tabirlerine yer veriliyor. Arabuluculuk sürecini başlatmak isteyen uyanık işverenlere makûs haber Bölge Adliye Mahkemesi’nden geldi.
İŞE İADE DAVASI AÇAMAYAN ÇALIŞANLAR DURUMU YARGIYA TAŞIDI
Aynı işyerinde çalışırken kapı önüne konulan personeller, işverenin ayarladığı arabuluculuk ofisine götürüldü. Tüm personeller, ofisin bulunduğu binanın farklı katlarında arabulucu tutanağına imza attı. İşe iade davası açamayan kimi emekçiler, durumu yargıya taşıdı. Mahkeme, personellerin itirazını reddetti.
“USULÜNE UYGUN BİR ARABULUCULUK GÖRÜŞMESİ YAPILMAMIŞ”
Karar istinafa götürülünce devreye giren Bölge Adliye Mahkemesi (BAM), emsal nitelikte bir karara imza attı. Kararda şu tabirlere yer verildi: “Müşahhas uyuşmazlıkta davacının ihtiyari arabulucuya yordamına uygun bir müracaatının olmadığı, yapıldığı belirtilen görüşmelerde, birçok çalışana tıpkı halde sırayla davalı patronun bulunduğu plazada birebir blokta farklı bir katta evrakların imzalatıldığı ortadadır. Türk Borçlar Kanunu’nun 420. hususuna karşıt bir halde ibra tesiri kazandırılmaya çalışıldığı, tazminat ve alacaklarla ilgili olarak kanıt oluşturma ve dava açma yasağı oluşturma istikametinde efor içine girildiği anlaşılmaktadır. Bütün bu süreçlerin tarzına uygun bir arabuluculuk müracaatının ve görüşmesinin yapılmadığı üzere mevzuat kararları çerçevesinde arabuluculuk muahede evrakının düzenlenmediği sonucuna varılmaktadır.
“GEÇERLİ ARABULUCULUK FAALİYETİ OLARAK NİTELENDİRİLEMEZ”
Bu nedenle, dava tarihi itibariyle taraflar ortasında 6325 sayılı kanun kararları dikkate alındığında yapılan süreçler geçerli ihtiylari arabuluculuk faaliyeti olarak nitelendirilemez. Mevzuat kararları çerçevesinde yöntemine uygun, geçerli bir tutanak düzenlenmediği ortadadır. Dava tarihi prestiji ile zarurî arabuluculuk kuralının yürürlüğe girdiği de dikkate alınarak davaya mevzu iş kontratının feshinin geçersizliği ve işe iade talebi istikametinden işin temeline girilerek sonuca gidilmesi gerekirken hukuken geçerli bir muahedenin varlığı kabul edilerek ‘arabuluculuk faaliyeti sonunda muahedeye varılan bahislerde dava açılamayacağı’ tarafındaki münasebetle davanın reddine karar verilmesinin belge çerçevesine uygun olmadığı anlaşılmıştır.”